Κυριακή 3 Μαρτίου 2013

ΧΕΛΙΔΟΝΙΣΜΑΤΑ


Πρώτη Μάρτη την Παρασκευή 

και καλωσορίσαμε   με τα παιδιά την άνοιξη .

Γιορτάσαμε το τέλος του Χειμώνα.

Μιλήσαμε πρώτα από όλα για το έθιμο της χελιδόνας
Το έθιμο της χελιδόνας έχει τις ρίζες του στα πρώτα βυζαντινά χρόνια.
Τα παιδιά τραγουδούσαν τον ερχομό της Άνοιξης , την 1η Μαρτίου
σε κάθε χωριουδάκι της Ελλάδας,  κρατώντας ένα ξύλινο  χελιδόνι με κουδουνάκια
Με τον τρόπο αυτό υποδέχονταν τα χελιδόνια.
και λέγαν από σπίτι σε σπίτι τα ανοιξιάτικα κάλαντα:

Ήρθε ήρθε η χελιδόνα,ήρθε κι άλλη μεληδόνα
Κάθισε και λάλησε και γλυκά κελάηδησε:
Μάρτη, Μάρτη μου καλέ και Φλεβάρη τρομερέ
κι αν φλεβίσεις κι αν τσικνίσεις καλοκαίρι θα μυρίσεις.
Κι αν χιονίσεις κι αν  κακίσεις,πάλιν άνοιξη θ' ανθίσεις.
Θάλασσαν επέρασα, τη στεριά δε ξέχασα,
κύματα κι αν έσχισα, έσπειρα, κονόμησα.













Κάθε περιοχή φυσικά έχει τα δικά της ιδιαίτερα έθιμα 
αλλά και τραγούδι  που λέει.

Έτσι κι εμείς φτιάξαμε χελιδονάκια και τα φορέσαμε





φτιάξαμε και τη χελιδόνα



και φυσικά τραγουδήσαμε τα χελιδονίσματα 


και τα χορέψαμε




1η Μάρτη όμως είπαμε και φυσικά δεν ξεχάσαμε να φορέσουμε το Μάρτη στα χεράκια μας


Από τη 1η ως τις 31 του Μάρτη, τα παιδιά φορούν στον καρπό του χεριού τους ένα βραχιολάκι, φτιαγμένο από στριμμένη άσπρη και κόκκινη κλωστή, τον «Μάρτη» ή «Μαρτιά». Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, ο «Μάρτης» προστατεύει τα πρόσωπα των παιδιών από τον πρώτο ήλιο της Άνοιξης, για να μην καούν. Φτιάχνεται την τελευταία ημέρα του Φεβρουαρίου και φοριέται είτε σαν δαχτυλίδι στα δάχτυλα, είτε στον καρπό του χεριού σαν βραχιόλι. Καμμιά φορά φοριέται ακόμα και στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού, ώστε να μην σκοντάφτει ο κατοχός του.
"Μάρτη" δεν φορούσαν μόνο οι άνθρωποι. Σε σε κάποιες περιοχές της χώρας κρεμούσαν την κλωστή όλη τη νύχτα στα κλαδιά μιας τριανταφυλλιάς για να χαρίσουν ανθοφορία, ενώ σε άλλες περιοχές την έβαζαν γύρω από τις στάμνες για να προστατέψουν το νερό από τον ήλιο και να το διατηρήσουν κρύο. Σε άλλες περιοχές το φορούσαν μέχρι να φανούν τα πρώτα χελιδόνια, οπότε και το άφηναν πάνω σε τριανταφυλλιές, ώστε να τον πάρουν τα πουλιά για να χτίσουν τη φωλιά τους. Αλλού πάλι το φορούν ως την Ανάσταση, οπότε και το δένουν στις λαμπάδες της Λαμπρής για να καεί μαζί του.









Γνωρίσαμε λοιπόν το Μάρτη είπαμε ότι είναι ο πρώτος μήνας της Άνοιξης 

και μάθαμε την παροιμία

Είπαμε την ιστορία που υπάρχει γύρω από αυτή την παροιμία

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΜΑΡΤΗ
Κάποτε οι μήνες αποφάσισαν να παντρευτούν. Ο καθένας βρήκε μια γυναίκα που του άρεσε και την παντρεύτηκε. Ο Μάρτης δε φρόντισε το ζήτημα μόνος του και έβαλε προξενητάδες να του βρούνε μια γυναίκα. Εκείνοι του φέρανε μια κοπέλα η οποία ήταν τυλιγμένη με ένα μαντίλι και του είπαν ότι είναι πολύ όμορφη. Ευκολόπιστος όπως ήταν, την παντρεύτηκε.
Όταν όμως έμειναν μόνοι και έβγαλε το μαντίλι της, τι να δει; Δεν υπήρχε πιο άσχημη στον κόσμο!
Από τότε κάθε φορά που τη θυμόταν άστραφτε, βροντούσε, έβρεχε, έριχνε μπόρες, έκανε παγωνιές. Μόνο όταν ξεχνιόταν μερικές φορές, ηρεμούσε, γαλήνευε κι έκανε καλό καιρό!
Στη Μεσσηνία, λόγου χάρη, λένε ότι η γυναίκα που παντρεύτηκε ο Μάρτης, από μπροστά ήταν πολύ άσχημη, ενώ από πίσω ήταν πολύ όμορφη. Όταν ο Μάρτης τη βλέπει καταπρόσωπο κλαίει και ο καιρός χαλάει, όταν όμως την κοιτάζει από τις πλάτες ευχαριστιέται και ο καιρός καλοσυνεύει.
Γι' αυτό λέγεται και η παροιμία: «Ο Μάρτης πότε κλαίει και πότε γελάει».
Σε άλλες περιοχές η παράδοση θέλει το Μάρτη νε έχει δύο γυναίκες, τη μια πολύ όμορφη και φτωχή και την άλλη πολύ άσχημη και πλούσια. Ο Μάρτης κοιμάται στη μέση και όταν γυρίζει κατά την άσχημη, κατσουφιάζει και ο καιρός χαλάει, όταν όμως γυρίζει κατά την όμορφη, χαίρεται και γελάει, και ο καιρός είναι καλός. ζεστός με ήλιο. Τις περισσότερες φορές όμως γυρίζει κατά την άσχημη επειδή αυτή είναι η πλούσια που τρέφει και την φτωχή, την όμορφη.


.

Φτιάξαμε λοιπόν την παρακάτω κατασκευή











( από τη μία πλευρά ο Μάρτης κλαίει και από την άλλη γελάει)

( την κατασκευή αυτή τη δανειστήκαμε από τη ΣΕΒΑ )

στη συνέχεια δραματοποιήσαμε την ιστορία με τη γυναίκα του Μάρτη
 αλλά κάπου εκεί η μηχανή μας πρόδωσε.
Οι φωτογραφίες λοιπόν είναι από την προηγούμενη χρονιά.






                                                         Είπαμε και άλλες ιστορίες για το Μάρτη

Η ΚΑΤΕΡΓΑΡΙΑ ΤΟΥ ΜΑΡΤΗ
Στα πολύ παλιά χρόνια ο Μάρτης ήταν ο πρώτος μήνας του έτους. Μια κατεργαριά όμως που έκαμε σε βάρος των άλλων μηνών που ήταν τα αδέλφια του στάθηκε αιτία για να του πάρει την πρωτοκαθεδρία ο Γενάρης.
«Μια φορά κι έναν καιρό αποφασίσανε οι δώδεκα μήνες να φτιάξουνε κρασί σε ένα βαρέλι ώστε να μπορούν να πίνουν όποτε τους ερχόταν η όρεξη.
Έτσι λοιπόν είπε ο Μάρτης:
- Εγώ θα ρίξω πρώτος μούστο στο βαρέλι για να γίνει κρασί και ύστερα ρίχνετε κι εσείς.
- Καλά, ρίξε εσύ πρώτος του είπαν οι άλλοι.
Ετσι και έγινε. Έριξε πρώτα εκείνος στο βαρέλι το μούστο και ύστερα ακολούθησαν και οι άλλοι μήνες.
Όταν λοιπόν ζυμώθηκε ο μούστος και έγινε το κρασί, είπε πάλι ο Μάρτης.
- Εγώ που έριξα πρώτος το μούστο, πρώτος θ' αρχίσω και να πίνω.
-Βέβαια, είπαν οι άλλοι, έτσι είναι το σωστό.
Έτσι λοιπόν τρύπησε το βαρέλι στο κάτω μέρος, και άρχισε να πίνει, ως που ήπιε όλο το κρασί και δεν άφησε ούτε στάλα. Κατόπιν ήρθε η σειρά του Απρίλη να πάει να πιεί κρασί. Πηγαίνει και το βρίσκει άδειο. Θυμώνει, το λέει στους άλλους. Τ' ακούνε εκείνοι θυμώνουνε και σκέφτωνται τι να κάνουν. Συμφωνούν όλοι λοιπόν να τον τιμωρήσει ο Γενάρης που ήταν και ο μεγαλύτερος αδελφός. Τον πιάνει λοιπόν ο Γενάρης και του τραβάει ένα γερό χέρι ξύλο. Του αφαιρεί και το πρωτείο που είχε, να αρχίζει δηλαδή το έτος κάθε Μάρτη, και έγινε να αρχίζει το έτος από το Γενάρη.
Από τότε όταν ο Μάρτης θυμάται το παιχνίδι που έκανε στα αδέλφια του και τους ήπιε όλο το κρασί, γελάει και ο καιρός ξαστερώνει. Όταν πάλι θυμάται το ξύλο που έφαγε κλαίει και βρέχει».
Η παράδοση, που με μικρές παραλλαγές τη συναντάμε και αλλού είναι αιτιολογική και σκοπεύει στην εξήγηση της ακασταστασίας του καιρού που συνήθως χαρακτηρίζει το Μάρτη.


Η παράδοση της λιθωμένης γριάς
Τα απρόοπτα της βαρυχειμωνιάς που συνήθως επιφυλάσσουν οι τελευταίες ημέρες του Μάρτη, οι «μέρες της γριάς» όπως λέγονται, θέλει να εξηγήσει η παράδοση της «λιθωμένης γριάς».
"Ητανε μια φορά μια γριά κι είχε κάτι κατσικάκια. Ο Μάρτης τότε είχε εικοσιοχτώ ημέρες και ο Φλεβάρης τριανταμία.
Ήρθε λοιπόν εκείνη την εποχή ο Μάρτης κι επέρασε χωρίς να κάμει χειμώνα και η γριά από τη χαρά της που βγήκανε πέρα καλά τα πράματα της, ξεγελάστηκε και είπε:
«Πρίτσι Μάρτη μου, στην πομπή σου. Μπήκες, βγήκες τίποτα δε μου έκανες. Τα αρνάκια και τα κατσικάκια μου τα ξεχείμασα».
Τότε ο Μάρτης πείσμωσε και δανείστηκε τρεις ημέρες απ' το Φλεβάρη και έριξε χιόνια πολλά.
Ήταν τόσο άσχημος ο καιρός, που η γριά και τα ζωντανά της πέτρωσαν από το κρύο.
Για αυτό που έπαθε εκείνη η γριά, τις τρεις τελευταίες ημέρες του Μάρτη τις λένε ημέρες των γριών.
Σε κάποια χωριά ονοματίζουνε κάθε μία από αυτές τις ημέρες με το όνομα μίας από τις πιο ηλικιωμένες γριές του χωριού. Αν τύχει καλή ημέρα θεωρούν πως η γριά είναι καλή, ενώ αν τύχει κακοκαιρία λένε πως έγινε από την κακία της γριάς.
Από τότε λένε ότι έχει ο Μάρτης τριανταμία ημέρες και ο Φλεβάρης εικοσιοχτώ. Για αυτό άλλωστε το λένε κουτσό και κουτσοφλέβαρο.


και ζωγραφίσαμε μια από τις ιστορίες που μας άρεσε .!!!!!!!!!!!


ΚΑΛΟ ΜΑΣ ΜΗΝΑ 




ΤΑ ΧΕΛΙΔΟΝΙΣΜΑΤΑ


8 σχόλια:

  1. Καλώς ορίσατε τον Μάρτη και την Άνοιξη!!Πολύ ωραία Κική μου ,ωραίες δραστηριότητες..θα πάρω μερικές!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Καλό μήνα Κική μου! Όλα πανέμορφα! Άντε και του χρόνου με υγεία!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Εξαιρετικά και πολύ πρωτότυπα τα στεφανάκια σας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Καλο μηνα Κικη! Καλη ανοιξη (αν και δεν την βλεπω!!)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ωραία μας τα είπες Κική κι ωραί αμας τα έδειξες εσύ και τα παιδιά σου! Μπράβο σας και του χρόνου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Η Μαριαλένα είναι η Νικολέττα (ή αλλιώς Φρου Φρού, ή NIcoleκλπ κλπ) με τον κωδικό της κόρης της , αν κατάλαβες βεβαίως βεβαίως!!!!!!!χαχαχαχαχχαχαχαχχα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Όταν ήμουν μικρή, αγαπούσα πολύ τα χελιδόνια. Ίσως γιατί τα θεωρούσα τους μεγαλύτερους ταξιδευτές του ουρανού. Η ανάρτησή σου μου τα θύμισε με τον πιο γλυκό τρόπο!
    Και βέβαια, απόλαυσα τις ιστορίες για τον κυκλοθυμικό και κατεργάρη Μάρτη!
    Εξαιρετική δουλειά! Μπράβο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Η Κυρά Σαρακοστή

   Με καθυστέρηση μιας εβδομάδας, ετοιμάσαμε στο ολοήμερο , την Κυρά Σαρακοστή για να μετρήσουμε τις εβδομάδες  μέχρι το Πάσχα.